Projektovanje parka

Parkovi su kulturni sistemi u kojima je izražena suprotnost između urbanog i ruralnog.
Ove zelene površine imaju višestruku ulogu u funkcionisanju jednog grada i njegovog stanovništva.
Parkovi su mesto okupljanja, odmora, izolovanja i druženja stanovnika grada.
Istovremeno parkovi su biofiltratoi vazduha, generatori mikroklime podrulja, osveživači. Parkovi imaju veliki kulturno, edukativni, sanitarni ekološki i biološki značaj. Raspored, veličina, odnosno procentualna zastupljenost parkova, jedan je od najvažnijih pokazatelja boniteta nekog grada ili dela grada.
Park je deo grada i time podražava njegovu dinamiku:

bogat u kontrastima,
zabavan,
kompleksan i kolektivan,
javan i ponekad monumentalan

PODELA
U Evropi: (park odmora, predeoni park, park prirode, gradski park, reonski park, narodni park)
USA: (park odmora, predeoni park, pastoralni park, regionalni park, gradski park, park distrikta, narodni park)
Oblikovanje parkova

Planiranje parkova ima dva cilja:
- funkcionalni, sa ciljem da omogući fizičku upotrebu
- estetski, sa ciljem da zadovolji mentalne potrebe čoveka
Oblikovanje parkova je profesija koja objedinjuje teorijsko znanje, tehniku (veštinu) i smisao za umetnost

Svrha parka

Osveženje i odmor
Šetalište
Mesto susretanja
Mesto gde se deca igraju
Mesto za sport
Kultura:
- otvorena pozornica ili bioskop
- izložbe, koncerti
Edukacija:
- muzej (prirodnjački, arheoloski, istorijski, etnografski), botanička bašta, rozarijum, škola prirode, zoološki vrt
Turizam i ugostiteljstvo:
- restoran, kamp, marina

Parkovski elementi
Zeleni masivi

Drvoredi

travnjaci, livade, cvetnjaci, ornamenti, lavirinti, staze (saobraćajnice)

Trgovi
Voda (fontane, bazeni, jezera)

Mostovi
Metodologija projektovanja

Inventarizacija
Analiza
Idejni projekat
Glavni projekat
Evaluacija

INVENTARIZACIJA
Prikupljanje podataka, sakupljanje dokumentacije

karte u različitim razmerama
avio/satelitski snimci
sakupljanje dokumentacije i podataka
postojeća planska dokumentacija

Obilazak terena

fizičke, vizuelne, ekološke i upotrebne karakteristike terena
sakupljanje podataka o lokaciji:
- abiotički, biotički, antropogeni faktori
zapisivanje viđenog
skiciranje terena
fotografisanje terena

Vrste podataka

Fizički aspekti
Vizuelni aspekti
Psiholoski aspekti
Socioloski aspekti

Fizički aspekt
Abiotički faktori

Vrsta zemljišta
Reljef
Voda: površinske vode, nivo podzemnih voda
Mikroklima

Oblik terena – topografija

širina, dužina, površina terena
visinske razlike – nagibi, udoline
parcelacija, orjentacija prema stranama sveta, odnos osenčenih i neosenčenih površina

Raspored linijskih elemenata

putevi, ulice, mostovi

Mase – raspored statičnih objekata

zgrade
zelenilo

Vegetacija

zastupljenost vrsta
koje sve vrste postoje, ima li zaštićenih primeraka
raspored vrsta
u kojim količinama i rasporedu, šta dominira
kvalitet zelenila
šta treba sačuvati, šta poboljšati, šta ukloniti, gde će doći novo zelenilo

Vizuelni aspekt

odnos zatvorenog i otvorenog prostora
odnos visokog i niskog
gustina zelenila
pravilne i nepravilne strukture
prirodne i veštačke forme
kolorit
vizure
oblik staza
osvetlenje

Psihološki aspekt
Senzorni/čulni faktori (zvuk, dodir, miris…)
Saznajni (kognitivni) faktori

orjentacija/snalaženje u prostoru
preglednost,
identitet
- karakteristični elementi koji park čine različitim od ostalih
prepoznatljivost
- dominirajući elementi
mir i opuštanje
prirodnost
subjektivan osećaj sigurnosti
- mračno, zapušteno, gusto zelenilo ili staze, osvetlenje, odnos zatvorenih i otvorenih površina
upotrebna vrednost
atraktivnost – privlačnost za korisnike

Sociološki aspekt

mesto susretanja i socijalne interakcije
privatnost
prijatnost
privrženost
bezbezbednost/kriminalitet

Programski zadatak

Sadržaj parka
Površine objekata i ostalih prostora
Funkcionalne veze između objekata

ANALIZA

analiza situacije obuhvata rasčlanjavanje sakupljenog materijala na komponente
- komponente zavise od toga kako će se u budućnosti koristiti data lokacija
- analiza, podrazumeva se, da već sadrži elemente buduće namene